Metafisikaren kritika

·inarrosi-astindu       hornidura-apaindura     oinordeko-ondorengo

lekuko-aitorle           errenta-etekin               bilduma-sail

abere-animalia        korapilatsu-konplexu     liluragarri-zoragarri

higidura-mugimendu   jarraian-segidan      hondatu-iraungi

urrats-pausu

·itzela-izugarri-ikaragarri                   kantua-abestia-ahairea

aroa-sasoia-garaia                           goibela-tristea-ituna

udazkena-udagoiena-larraskera      egundoko-inoizko-sekulako

ugaria-oparia-joria

·begitan hartu: coger mania

begian argitu: iluminar los ojos

begian sartu: ganarse la sinpatia

begian josi: caer la mirada

begikoa izan: ser el favorito

begian lausatu: perder la vision

begia bota: echar el ojo

begiz jota: "       "

-krimen baten istorioa kontatu.

-krimenaren egilea ezezaguna.

-detektibeak argitu arrazoiketaren bidez.

·Polizia-Literatura:

-XIX. Mendearen lehen erdialdean sortu.

-sortzailea: Edgar Allan Poe estatubatuarra.

-1841ean: "Rue Morgueko hilketak", "Marie Rogerten misterioa" eta "Gutun ebatsia".

·Polizia Azpigeneroak:

-espioi eleberriak           -misteriozko eleberriak      -eleberri beltzak

·Polizia-eleberri klasikoa: 

-betektibeak bitxiak, arrazionalak eta zaletasun finekoak

-krimena burutsua eta sofistikatua

-pertsonaiak goi-mailakoak eta luxuzko giroa

-pertsonaien hizkera jasoa

-joko intelektuala garrantzitsuena

·Eleberri Beltza:

-deektibeak tipo gogorrak arazoz beteak eta legea hausteko gai

-krimena basatia

-pertsonaiak negozio ez-zilegietan eta giro gogorra eta zikina

-pertsonaien hizkera kalekoa

-gizarte-kritika garrantzitsuena

·Gotzon Garate:

-elgoibarren jaioa (1934-2008), teologoa, filosofoa, filogoa eta idazlea izan zen.

-hainbat eleberri beltz idatzi zituen: Esku leuna, Elizondoko eskutitzak, Goizuetako ezkongaiak.

·Sorrera:

-grezian K.A. VI. Mendean sortu zen.

-antzerkigile ospetsuenak: eskilo, sofokles eta euridipes.

-erromatarrek greziako tradizioa jarraitu zuten.

-erromako garaiko ospetsuenak: Plauto eta Seneka.

-Erdi Aroaren hasiera, es zen antzerki jarduerarik egon.

-Geroago, elizaren eskutik beskuratu zen antzerkia, elizgizonek eginda.

-XVI. Mendez geroztik, kaleetan egiten hasi ziren, benetako aktoreen eskutik.

·Tragedia: goi milako pertsonaiak eta hizkuntza jasoa. Giza jokabideen ideala irudikatu. Amaiera zorigaiztokoa.

·Komedia: protagonista arruntak. Eguroko arazoak modu barregarrian kontatua. Amaiera zorioneko.

Tragikomedia: tragedia eta komediaen erabidea. Egoera komikoa agertu. Amaiera zoritxarrekoa.